Tusipobadili mitaala vijana wetu watabaki vibarua

Bado taifa hili lina watu wanaofikiri vizuri kiasi cha kuweza kutoa mawazo ya kuiendeleza nchi. Tunapaswa kujivunia watu hao wenye vipawa vya kufikiri na wenye ujasiri wa kuweka mawazo yao wazi kwa maslahi mapana ya nchi. 

Mwandishi wa makala hii ni miongoni mwa watu hao.

Makala hii iliandikwa na mwanasafu maaru na mkongwe wa gazeti la Raia Mwema,Gidion Shoo na kuchapishwa na gazeti hilo.

VIWANDA. Viwanda. Viwanda. Hilo ndilo neno kuu vinywani mwa Watanzania. Hii ni ndoto nzuri. Kila mmoja aipendaye nchi hii anaipenda kuiota na kila mmoja anachora taswira yake ya Tanzania ya viwanda.

Wapo wanaoiona Tanzania ya Mwalimu Julius Kambarage Nyerere ya makundi ya wafanyakazi wakisubiri mabasi yaliyoandikwa Urafiki, Kiltex, Sunguratex na kadhalika ili kwenda kazini kuingia shifti na kuwapatia wenzao fursa ya kurejea nyumbani baada ya kumaliza ngwe yao ya uzalishaji kiwandani. Ilikuwa Tanzania ya Azimio la Arusha. Azimio lililokuwa chachu ya mapinduzi katika kila nyanja ya uzalishaji mali nchini.

Hali kadhalika wapo wanaoiona Tanzania ya viwanda vya kisasa zaidi ambavyo havihitaji nguvu kazi kubwa sana lakini vinazalisha zaidi kutokana na teknolojia ya kisasa ambayo imetawala katika uchumi wa viwanda kote duniani.

Zote hizo ni ndoto nzuri na njema. Ni ndoto zinazolitakia kheri taifa letu. Lakini wakati tukiwa katika kuota na kujitahidi kuchora picha ta Tanzania mpya hatuna budi kujiuliza maswali ya msingi kama vile nini nafasi ya vijana kama nguvu kazi katika Tanzania ya viwanda.

Tunaambiwa kwamba moja ya faida za viwanda ni kuongezeka kwa ajira kwa nguvu kazi ya taifa letu. Hilo ni jambo jema. Lakini pamoja na uzuri wake wote tunatakiwa kujiuliza swali moja la msingi kwamba hawa tunaodai kwamba watapata ajira katika hivyo viwanda vitavyojengwa hapa nchini ni kweli watapata ajira? Na kama bi kweli watapata ajira je, watapata ajira ya aina gani ni ajira ya kiwango au ili mradi ajira?

Hatuna budi kama taifa kujiuliza maswali ya msingi na kuyapatia majibu kwa sababu kama tutaimba ngonjera za kisiasa kwamba tunahitaji kuwa na viwanda kwa ajili ya kutengeneza ajira kwa vijana lakini tusifanye lolote katika maandalizi ya viwajana wenyewe basi tutakuwa tunatengeneza ajira kwa ajili ya vijana wa mataifa mengine.

Viwanda vya kisasa vinahitaji elimu bora. Vinahitaji watu wenye uelewa wa kutosha katika maendeleo ya sayansi na teknolojia. Viwanda vingi hivi sasa duniani vinaendeshwa kwa mitambo ya kisasa. Hata ujenzi wa barabara unafanyika kwa kutumia mitambo ambayo inahitaji maopereta waliopatiwa mafunzo maalum kwa ajili ya kuiendesha. Buldoza la siku hizi ni tofauti na la zamani. Buldoza la siku hizi ni la kidijitali na linaendeshwa kwa kompyuta.

Ili kujiandaa na Tanzania na viwanda ni lazima kuhakikisha kwamba vijana wetu wanapatiwa elimu bora ya kisasa inayoendana na mapinduzi ya sayansi na teknolojia yanayoiongoza dunia hivi sasa.

Kwa mantiki hiyo basi mitaala ya elimu katika shule zetu zote ni lazima iandaliwe kwa kuzingatia ukweli huo kwamba dunia tuliyopo hivi sasa ni ya kidijitali. Si sahihi hata kidogo kuendelea na mitaala ya elimu ambayo haitilii maanani mapinduzi ya sayansi na teknolojia yanayoendelea kote duniani. Hii maana yake nini?

Shule zetu za msingi hazina budi kuhakikisha kwamba mtoto anaelekezwa katika kuijua dunia kwa kutumia nyenzo za kisasa ambazo ni za kidijali zaidi kulinganisha na zile tulizotumia sisi wakati tunasoma. Mtoto wa kisasa hawezi kutengwa na kompyuta kwani kompyuta ndiyo kila kitu kuanzia katika kutumia maktaba za ndani na nje ya nchi hadi kufikia katika upishi wa keki na chapati kutumia majiko ya kuoka kwa kutumia mionzi.

Kuingia kwa simu smati yaani smartphones ni ushahidi kwamba tunakoelekea bila ya kujua kutumia mitambo ya kidijitali baisha yatakuwa ni magumu sana.

Kwa maana hiyo ni kwamba kasi ya maendeleo katika sayansi na teknolojia inafanya kiu ya Tanzania ya viwanda kuwa si kubwa tu bali kuwa ya changamoto kubwa sana.

Ni wazi kwamba hata kama tungelitaka kurejesha viwanda vile vilivyouawa wakati wa zama za Mwalimu Nyerere ukweli ni kwamba dunia imekwishaachana na viwanda hivyo. Viwanda vingi duniani ni vya teknolojia ya kisasa inayohitaji uelewa mkubwa wa jinsi ya kuendesha mitambo ya kisasa.

Kadri tunavyozidi kutafuta wawekezaji ndivyo tunavyokutana na teknolojia ya kisasa. Hata kama tukisema tuwe na viwanda visivyokumbatia teknolojia ya kisasa kwa kiasi kikubwa bado hicho kiasi kilichopo kitatulazimisha sisi kuwa na watu wenye uelewa wa sayansi na teknolojia tofauti na ilivyokuwa enzi za Kiltex, Mwatex na kadhalika.

Kama hatutaketi chini na kuangaliza mitaala yetu ya elimu na kutoa kipaumbele katika masomo ya sayansi na teknolojia ya kisasa tutakuwa katika hatari ya kuwa wafanyakazi wa daraja la chini katika viwanda tutanavyopigia debe kuanzishwa kwa wingi hapa nchini. Maana yake ni kwamba shule zetu hazina budi kutilia mkazo masomo yanayohusisha teknolojia ya mawasiliano kama msingi na nguzo ya elimu yote kuanzia vidudu.

Tunatakiwa kuhakikisha kwamba mtoto wa Kitanzania anakuwa na urafiki wa karibu na teknolojia ya mawasiliano kama msingi wa upatikanaji wa elimu kwani vinginevyo tutakuwa tunajidanganya.

Mtoto asiyejua kompyuta hana lake katika uchumi wa viwanda wa kisasa. Hata kama sisi tungelipenda kuwa na viwanda visivyokuwa vya kisasa sana bado hivyo viwanda kwa kiwango kikubwa vitahitaji uelewa wa kiasi kikubwa wa teknolojia mpya ya sayansi ya mawasiliano kwa sababu hata umeme unaoendesha mitambo hiyo unatumia mita za LUKU na wala si zile za kuzunguka za karne iliyopita. Huo ndio ukweli.

Ili kuhakikisha kwamba vijana wa nchi yetu wanaandaliwa kwa ajili ya kuingia katika uchumi wa viwanda ni lazima shule wanazosoma ziwe na viwango vya kisasa kuanzia msingi. Ina maana kwamba kila shule ni lazima iwe walau na maabara ndogo ya kompyuta kama sehemu muhimu ya mafunzo yao. Ili shule iwe kompyuta ni lazima iwe na umeme wa uhakika. Ni shule zetu ngapi za msingi zina umeme?

Aidha, swali la kujiuliza ni waalimu wangapi wa shule za msingi kote nchini wanao uelewa wa jinsi ya kutumia kompyuta? Wakati kompyuta ni kifaa cha nyumbani katika takriban kila familia huko ughaibuni ambako ndiko tunahangaika kuwaomba waje wawekeze kwenye viwanda, je, hapa nchini ni shule ngapi za msingi zina kompyuta?

Shule zetu nyingi za msingi hazina umeme. Watoto wetu wanamaliza elimu ya msingi bila ya uelewa wa kompyuta. Hiyo inawakwaza wanapoingia katika masomo ya sekondari na hiyo inaendelea hadi wanafika mbele ya safari.

Ninapomsikia waziri mwenye dhamana ya elimu anapiga kelele kuhusu sayansi na teknolojia na hata kufikia hatua ya kutoa maelekezo kwamba kila mtoto asome sayansi ninamuelewa kwa dhati kabisa japokuwa sikubaliani na staili hiyo ya utoaji wa elimu. Hakuna sababu ya kuwalazimisha wasiotaka masomo ya sayansi kuyasoma isipokuwa ni muhimu kuwalazimisha wote kutumia sayansi na teknolojia kupata elimu.

Inamaanisha kwamba kila motto ni busara akajua jinsi ya kutumia kompyuta kwani hivi sasa dunia inatafuta elimu katika mitandao ya inteneti ambayo kimsingi ni utumiaji wa kompyuta kwa ajili ya kuhifadhi taarifa ambazo ndani yake kuna elimu kubwa tu.

Mtoto asiyejua kutumia kompyuta ni wazi kwamba atakuwa hawezi kushindana katika soko la ajira la zama hizi. Kompyuta ndiyo maktaba, ndiyo vitabu vya ada na kiada, ndiyo mabuku ya rejea na kadhalika. Ili mradi mtoto anayejua kutumia kompyuta kwa ajili ya kujipatia elimu atakuwa mbele ya yule ambaye hana fursa hiyo.

Hatuna budi basi kuwaandaa vijana wetu kwa ujio wa viwanda vya kisasa kwani tusipofanya hivyo tutajikuta katika wakati mgumu. Tutajengewa viwanda lakini watakaohudumu humo watatoka kwa wale waliofanya maandalizi ya kutosha kielimu kwa ajili ya ujio wa viwanda.

Ni wakati muafaka hivi sasa kwa wataalamu wetu wa mitaala ya elimu kupitia upya taratibu za ufundishaji ili kuhakikisha kwamba vijana wetu hawaishii kuwa ni watu wa kubofya tufe za simu tu bali wawe ni watu wanaojua kwamba hiyo simu ya mkononi ni mwendelezo wa kompyuta na kwamba kompyuta ni chombo muhimu sana katika maisha ya leo duniani.

Share this

mrteacher